Eerste hulp bij verkiezingen

Hans is afgevaardigde van Rode Kruis-Vlaanderen bij het Burundese Rode Kruis en volgt onze projecten op rond Eerste Hulp, water en sanitatie en re-integratie van vluchtelingen.

Vanaf mei 2015 kan de Burundese bevolking zijn stem laten horen in de lokale, parlementaire en presidentiële verkiezingen. In een land dat nog steeds worstelt met de gevolgen van de burgeroorlog die eindigde in 1999 zijn verkiezingen altijd net iets spannender dan in België.

Het Burundese Rode Kruis zit ondertussen niet stil. In februari stelde het zijn ‘Verkiezingsrampenplan’ voor aan ambassadeurs, ministeries, VN-agentschappen en leden van de Rode Kruisbeweging. Tijdens de bijeenkomst zette het Rode Kruis zijn basisprincipes ‘neutraliteit’ en ‘onpartijdigheid’ nog eens goed in de verf.

Grote opkomst van ambassades, ministeries, VN-agentschappen en de Rode Kruisbeweging

Neutraliteit, dat betekent dat wij als Rode Kruis nooit politieke of religieuze standpunten zullen innemen. Onpartijdigheid, dat zegt dat we hulp verlenen aan iedereen die het nodig heeft– ongeacht voor welke partij ze stemmen of wie ze zijn.

En het plan? Dat bestaat uit drie fases: voor, tijdens en na de verkiezingen. In de eerste fase zet het Burundese Rode Kruis in op het voorkomen van geweld. Het wil de komende maanden mensen op verschillende niveaus (van parlementairen over politie tot Rode Kruisvrijwilligers) sensibiliseren rond de principes van het geweldloos oplossen van conflicten.

Anselme Katiyunguriza, Secretaris-Generaal van het Burundese Rode Kruis, spreekt pers toe over de voorbereidingen van de organisatie in de aanloop naar de verkiezingen.

In geval het fout gaat, zal het Rode Kruis eerste hulp verlenen aan de slachtoffers. Een veilige toegang voor de hulpverleners tot de slachtoffers is heel belangrijk. Dat benadrukte het Burundese Rode Kruis een paar keer tijdens de bijeenkomst.

Als landenverantwoordelijke voor Rode Kruis-Vlaanderen in Burundi volg ik de situatie op de voet. Ook ik heb mijn plan: water, veel cornflakes en een zak rijst in de garage. De satelliettelefoon werd nogmaals getest.

En nu hopen we op het ideale scenario: dat we dit plan helemaal niet nodig zullen hebben!

Zombies in Bolivia

Luc volgt vanuit Mechelen projecten op rond hulpverlening voor, tijdens en na rampen. In mei trok hij naar Bolivia voor een bezoek aan ons project rond rampenparaatheid in een door overstromingen geteisterde regio.

Het is best een onderneming om naar het projectgebied te reizen. Vanuit de Boliviaanse stad Cochabamba is het 4 uur afdalen van 2.500 meter naar 160 meter via verschillende bergpassen, vooraleer we de vlaktes van de Tropico bereiken en dan na 1,5 uur in Ivirgarzama aankomen.

Ivirgarzama –  geen plek voor dyslectici of stotteraars – behoort tot de fusiegemeente Puerto Villaroel en is de ‘grootste’ woonkern van de streek. Met ongeveer 8.000 inwoners zou dit dorp in een oude roman steevast beschreven worden als een ingeslapen gemeenschap aan de uitlopers van de oostelijke Cordillera, de laatste stuiptrekking van de Boliviaanse Andes in oostelijke richting. Het ‘ingeslapen’ cliché wordt echter meteen doorprikt door het verkeer van brommers en auto’s die zich vrolijk toeterend een weg banen langs de twee enige geasfalteerde rijstroken die het dorp rijk is.

Overstromingsgevaar

Het dorp ligt midden in een gebied dat rijkelijk bevloeid wordt door tal van rivieren (Ichilo, Sacta, Chimoré, Isarzama, Cesarzama, Vibora, Ivirgarzama) zowel hele brede als kleine, die tijdens het regenseizoen op enkele uren tijd kunnen aanzwellen tot een snel stromende watermassa, waardoor de loop van de rivieren bijna jaarlijks wijzigt.

Via vrijwilligers van de Rode Kruisafdeling van Cochabamba ondersteunen we het gemeentebestuur van Puerto Villaroel en verscheidene kleine gemeenschappen om zich beter voor te bereiden op de jaarlijks weerkerende overstromingen.

Luc (rechts) tijdens een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de gemeenschap San Marco.

In samenwerking met de Boliviaanse weerkundige dienst, zorgen we ook voor de aankoop en installatie van pluviometers. Zo kan men, zodra er een abnormaal hoge neerslag opgetekend wordt, alarm slagen nog vooraleer het waterniveau van de rivieren te bedreigend is voor de gemeenschappen die zich langs de oevers bevinden. Dankzij een alarmeringssysteem via sms kunnen de mensen tijdig hun waardevolle bezittingen en zichzelf in veiligheid brengen, via evacuatieroutes die ze op voorhand uitgestippeld (en ingeoefend) hebben.

Medewerkers van het lokale Rode Kruis bekijken de situatie vanaf de oever van een rivier.

Ontbijt met zombies

Daags na onze aankomst hebben we een afspraak met de burgemeester voor de inhuldiging van een lokaaltje dat speciaal gebouwd en ingericht werd voor het team dat de coördinatie zal doen van de hulpverlening bij een volgende noodsituatie.Omdat we meteen na het gemeentebezoek ook nog langs gaan bij vier gemeenschappen in de wijde omtrek, gaan we eerst nog snel ontbijten op de kleine overdekte markt van Ivirgarzama.

Er is keuze te over aan kleine eetgelegenheden met een telkens een identieke keuzemogelijkheid wat ontbijt betreft: een soort gefrituurd bladerdeeg al dan niet met wat kaas of honing. Het grote verschil is echter het soort film dat op groot scherm en met de volumeknop hoog, wordt afgespeeld.

Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat, overal staat de tv aan. Het zorgt ervoor dat het voeren van een normaal gesprek een uitputtende oefening wordt in luistervaardigheid en concentratievermogen. De ochtendfilm waar we middenin belanden, gaat over een bende ‘gringo’s’ die probeert te overleven in de jungle, bevolkt door  uitgehongerde zombies. Niet echt bevorderlijk voor een rustige spijsvertering zo vroeg op de ochtend.

Ik denk dat we de volgende keer eerst eens de dvd-kaart zullen bestuderen alvorens aan tafel te gaan in een willekeurig eethuisje. Wie weet krijgen we dan een Quechua versie van ‘Komen Eten’ te zien.

Aardbevingswandeling

Els woont en werkt in Nepal waar ze projecten van Rode Kruis-Vlaanderen opvolgt in samenwerking met het Nepalese Rode Kruis rond eerste hulp, water en sanitatie.

Laatst heb ik in Kathmandu deelgenomen aan een aardbevingswandeling. Deze werd georganiseerd door de Verenigde Naties. Het doel van de wandeling was om werknemers van uiteenlopende  internationale  hulporganisaties bewust te maken van  de kwetsbaarheid van veel  Nepalezen in Kathmandu voor aardbevingen.

Veel internationale organisaties in Nepal zijn in dit kader actief in rampenparaatheid en -vermindering.  Zo ook het Nepalese Rode Kruis.

Oude, verzakte en te hoge huizen
De wandeling vond plaats om zeven uur in de ochtend in het oude en heel drukke handelscentrum van Kathmandu. Hier staan veel oude huizen heel dicht op elkaar gebouwd in smalle straatjes. Deze oude gebouwen zijn verzakt; ze hebben scheuren en blijven gedeeltelijk slechts overeind door tegen elkaar aan te hangen.

Ook de nieuwe gebouwen vormen een probleem. Deze zijn vaak op heel kleine stukjes grond gebouwd en soms wel acht verdiepingen hoog. De kans dat ook deze gebouwen niet overeind blijven bij een zware aardbeving is groot.

Een ‘go-bag’ en andere maatregelen

Veel Nepalezen zijn zich bewust van het risico op een aardbeving en bereiden zich hier in meer of mindere mate op voor, door bijvoorbeeld extra eten en drinken op te slaan of een zogeheten go-bag met allerlei benodigdheden klaar te hebben staan.

Mijn go bag thuis

Ik heb er zelfs twee: eentje bij mijn voordeur en eentje op kantoor. Deze go-bag bevat onder andere een fles water, eten, een zaklamp, identificatiepapieren, geld, kleren en IT-materiaal.

In mijn schuur staat daarnaast een grote kist met gereedschappen, kookgerei, tentzeil, dekens, kerosine, eerstehulplmateriaal en medicijnen,… Ook staan er extra jerrycans met drinkwater en gasflessen om te kunnen koken. Daarnaast woon ik bewust in een huis dat door een brede weg goed bereikbaar is en veel vrije ruimte heeft. Open ruimtes zijn bij een aardbeving essentieel.

Geen zorgen, maar wel bewustzijn
Hoewel ik enkele maatregelen heb getroffen ter voorbereiding van een mogelijke aardbeving, sta ik er verder niet te veel bij stil. Als ik dat wel zou doen, zou ik niet meer met plezier in Kathmandu kunnen wonen.

Je zal me echter niet meer in een van de dichtst bebouwde wijken van Kathmandu op een zesde verdieping zien zitten.  Daar heeft de aardbevingswandeling wel voor gezorgd.

Altijd paraat

Els woont en werkt in Nepal waar ze projecten van Rode Kruis-Vlaanderen opvolgt in samenwerking met het Nepalese Rode Kruis rond eerste hulp, capaciteitsopbouw en basisgezondheidszorg.

Het Nepalese Rode Kruis moet altijd paraat zijn in het geval van (natuur)rampen. Nepal heeft vooral te kampen met epidemieën, overstromingen en landverschuivingen door zware regens.

Daarnaast doen de overheid, de Verenigde Naties, de  Rode Kruisbeweging en uiteenlopende stichtingen er alles aan om voorbereid te zijn op een zware aardbeving in de Kathmanduvallei. Volgens experts is het niet de vraag of deze er gaat komen, maar wanneer deze gaat komen. Hij is volgens berekeningen al even over tijd.

Beheer van voorraad
Een belangrijk onderdeel van deze rampenparaatheid is het beheer van voorraadmagazijnen. Het Nepalese Rode Kruis heeft noodstocks verspreid over het hele land. De grootste staan in de steden Nepalganj (West), Kathmandu (Centraal) en Biratnagar (Oost). Deze magazijnen moeten voldoende gevuld zijn met noodhulpgoederen, zoals dekens, tenten en hygiënepakketten.

Het is natuurlijk belangrijk dat de materialen geordend opgeslagen worden zodat deze toegankelijk en vindbaar zijn.  Verder moet men kunnen opzoeken hoeveel men van een bepaald item beschikbaar heeft. Een goede administratie is dus geen overbodige luxe! In de Rode Kruismagazijnen past men  het FIFO-principe toe: First In First Out. Al deze zaken vallen onder ‘logistiek’.

Logistieke training
Met steun van Rode Kruis-Vlaanderen heeft de logistieke afdeling van het Nepalese Rode Kruis een training verzorgd voor beheerders van voorraadmagazijnen van het Rode Kruis in Nepal. Tijdens de training zijn de deelnemers stevig aan het werk gezet in het magazijn in Kathmandu waar alle materialen zijn opgeslagen die zijn gerelateerd aan water- en sanitaire voorzieningen en hygiëne (WASH), zoals emmers in verschillende groottes, hygiënesets, waterzuiveringsinstallaties, generatoren en toiletten.

Het voorraadmagazijn in Kathmandu nadat het in een logistieke training opnieuw is ingericht.

Fantastisch resultaat
De deelnemers van de training hebben het magazijn volledig op orde gebracht. Dit was ook hard nodig. Ze hebben berekend hoeveel ruimte het magazijn heeft en hoeveel ruimte ze nodig hebben. Vervolgens hebben ze de nieuwe indeling op een groot vel papier getekend.

Dan hebben ze een dag met de hele groep de handen uit de mouwen gestoken en het resultaat mag er zijn! De deelnemers hebben ook extra ruimte gecreëerd voor aanvullende materialen ter voorbereiding op een ramp. Binnenkort zijn de magazijnen van Nepalganj en Biratnagar aan de beurt!